کارآفرینی (Entrepreneur) عبارتی است که به بسیاری از افراد این امید را میدهد که میتوانند ایدههای خود را دنبال کنند و در دنیای کسبوکار رئیس و کارمند خودشان باشند. البته این عبارت برای عدهای که به صورت عملی در مسیر آن گام نهادهاند یادآور مسیری پر پیچ و خم و سراسر تجربه نیز است. به زبان ساده کسی کارآفرین است که بتواند ایده خود را بیابد، بازار هدفش را مشخص کند و درنهایت طرح کسبوکارش را تهیه کرده و به آن عمل کند. بد نیست بدانید که 74 درصد از کارآفرینان اولین کسبوکارشان را به صورت خانگی و با سرمایهای کمتر از 5000 دلار شروع کردند.
شاید مهمترین سوالی که باید درباره کارآفرینی پاسخ داده شود این است که مسیر ایدهپردازی تا بازاریابی باید چگونه طی شود؟ طبق تحقیقاتی که در Global Entrepreneurship Monitor انجام شده چیزی حدود 56 درصد از کارآفرینان در اولین مرحله کارشان را با حل یک مشکل شخصی شروع کردهاند. همچنین مشخص شده 82 درصد کارآفرینان موفق خودآموخته هستند و تحت تعلیم تخصصی قرار نگرفتهاند. در نهایت 95 درصد آنها با یک استارتاپ کارشان را شروع کرده و به مرحله بازاریابی رسیدهاند. اما آیا این آمارها به معنای این است که همه افرادی که وارد مسیر کارآفرینی میشوند در نهایت موفق خواهند شد؟ قطعا خیر. با ما تا پایان مقاله همراه باشید تا نکات بیشتری در این باره در اختیارتان قرار دهیم.
مراحل کار آفرینی / گامهای عملی برای شروع کارآفرینی
کارآفرینی زمانی با موفقیت پیش میرود که برای هر مرحله آن برنامه عملی داشته باشید. در ادامه این مراحل را با جزئیات توضیح خواهیم داد تا بدانید از صفر تا صد مسیر را چطور به صورت عملی پشت سر بگذارید:
1- ایدهپردازی
شاید شنیده باشید که داشتن ایده مهم نیست، مهم این است که آن را به خوبی پیاده کنید. با این حال این به معنای بیاهمیت بودن ایده اولیه نیست و لازم است برای رسیدن به ایده مناسب یک سری نکات را مدنظر داشته باشید. اول از همه سعی کنید مشکلات روزمره خود را لیست کنید و سعی کنید برای حل هر کدام ایدهپردازی کنید. برای حل مشکلات نیز از اطلاعات روزمره بهره ببرید و حتما روندهای بازار را دنبال کنید. مثلا اگر مشکلتان یافتن غذای سالم است، ایده شما میتواند راهاندازی یک اپلیکیشن برای یافتن غذاهای سالم در سطح شهر باشد.
2- تحلیل رقبا
ایده شما نباید در یک دنیای خیالی موفق باشد. برای اینکه مطمئن شوید ایده شما عملی است، باید رقبایی برای آن وجود داشته باشد که بتوانید کارشان را تجزیه و تحلیل کنید. برای اینکار باید از یک سری ابزار برای تحلیل بازار و رقبای خود استفاده کنید تا دستتان بیاید نقاط قوت و ضعف ایده شما کدام است و قرار است چه مشکلات خاصی را حل کنید.
3- نوشتن طرح کسب و کار یا Business Plan
هر ایدهای که پرداختهاید نیازمند یک بیزینس پلن است تا بتوانید به صورت عملی آن را پیاده کنید. یک بیزینس پلن مثل نقشه راه است و برای همین اجزای مختلفی دارد که شامل: توضیح مختصر، تحلیل بازار، مدل درآمدی، برنامه بازاریابی، تیم و ساختار سازمانی و البته پیشبینی مالی است. جالب است بدانید که ابزارهای مختلفی مثل (Lean Canvas) برای نوشتن یک بیزینس پلن یک صفحهای جهت شروع کار وجود دارد که کار شما را تا حد خوبی راه میاندازند؛ پس زیاد سخت نگیرید و نوشتن بیزینس پلن را آغاز کنید.
4- بودجهبندی
بعد از نوشتن طرح کسبوکار، باید مشخص کنید که منابع مالی شما از کجا و به چه طریقی تامین میشود. برای مثال باید مشخص شود آیا کسبوکارتان با سرمایه شخصی ساپورت میشود، با وامهای بانکی تامین مالی میشود یا اینکه دارای یک سری اسپانسر است. توجه داشته باشید که زمانی کسبوکارتان دارای مسیر مالی روشنی است که حداقل تا 6 ماه آینده آن را بودجهبندی کرده باشید.
5- MVP – حداقل محصول قابل عرضه
در پنجمین مرحله باید ایده خود را با کمترین بودجه و در کوتاهترین زمان پیاده کنید. این مرحله که MPV (Minimum Viable Product) نام دارد به این منظور انجام میشود تا بتوانید فیدبک مشتریان را دریافت کرده و تجزیه و تحلیل کنید. برای مثال اگر ایده شما راهاندازی یک کافه سلامت است، باید یک یا دو عدد از محصولات آن را در حد محلی عرضه کنید تا ببینید آیا از نظر مشتریان مورد تایید هستند یا نه.
6- ثبت قانونی
بسته به اینکه کسبوکار شما چه اندازهای دارد یا هدف از راهاندازی آن چیست، باید به یکی از شکلهای زیر ثبت شود:
- برند شخصی: مختص کسبوکارهای کوچک و محلی.
- شرکت با مسئولیت محدود: برای کسبوکارهای با ابعاد متوسط مناسب است.
- شرکت با سهامی خاص: اگر کسبوکارتان یک استارتاپ بزرگ است از این مورد استفاده کنید.
برای ثبت قانونی کسبوکارتان لازم است بسته به نوع کسبوکار یک سری مجوز و مدارک تهیه کنید و تحویل ادارت مرتبط و اداره ثبت شرکتها دهید.
7- بازاریابی
در پایان نوبت به بازاریابی و جذب مشتری میرسد. در این مرحله کسبوکار شما راه افتاده و باید محصولات خود را عرضه کنید. برای اینکار هم روشهای فیزیکی و اینترنتی زیادی وجود دارد که هر کدام هزینه خود را دارد. برای مثال دیجیتال مارکتینگ یک راه بازاریابی مناسب و کمهزینه برای ارائه محصولات است که میتوانید از مزایای آن بهره ببرید.
چطور از شکست جلوگیری کنیم؟
قصد داریم اول یک خبر بد به شما بدهیم و بعد با خبر خوب تلخی خبر بد را کاهش دهیم. آمادهاید؟
❌ خبر بد: طبق آمارهای Bureau of Labor Statistics چیزی حدود 90 درصد کسبوکارهای نوپا در 5 سال اول فعالیتشان شکست میخورند.
✅ خبر خوب: دلایل این شکستها مشخص بوده و به راحتی میتوانید از آنها جلوگیری کنید.
سه عدد از مهمترین دلایل شکست کسبوکارها را در ادامه آوردهایم تا جزو آن 90 درصد شکست خورده نباشید:
1- عدم تقاضای واقعی در بازار
مشخص شده که علت شکست 42 درصد بیزینسها، عدم وجود تقاضای واقعی در بازار برای محصولی است که افراد قصد دارند عرضه کنند. برای جلوگیری از شکست به خاطر عدم وجود تقاضای واقعی در بازار راه حلی ساده وجود دارد که آن را در بخش قبل بررسی کردیم: MVP . ارائه یک حداقل محصول قابل عرضه به شما نشان میدهد که آیا مشتریان حاضرند برای محصول شما پولی بپردازند یا نه.
2- مدیریت مالی ضعیف
نداشتن دورنمای مالی واضح دلیل دوم شکست کسبوکارهاست. به همین دلیل است که در مراحل راهاندازی کسبوکارها گفته شد که حتما منابع مالی مشخص باشد و برای 6 ماه آینده آن برنامه مالی داشته باشید. یک راه مناسب برای جلوگیری از شکست کسبوکار به دلیل مدیریت مالی ضعیف، درنظر گیری منابع مالی جایگزین است. این کار باعث میشود هنگام برخورد با مشکلات مختلف بتوانید به سادگی از پس حل آن برآیید.
3- بازاریابی ناکارآمد
حتی اگر کسبوکار شما بهترین محصول را عرضه کند، بازاریابی ناکارآمد میتواند باعث نابودی آن شود. اگر مشتریان از محصول شما به درستی با خبر نشوند یا به شکل بدی با آن آشنا شوند، هر چه رشتهاید پنبه خواهد شد. راه حل جلوگیری از بروز این مشکل نیز خیلی ساده است: از بازاریابی کارآمد برای معرفی محصول خود بهره ببرید.
یک نمونه کارآفرین موفق ایرانی
تعداد زیادی ایرانی موفق در زمینه کارآفرینی در سراسر جهان وجود دارند که آشنایی با هر کدام درس بزرگی در زمینه ورود به دنیای کسبوکار و استارتاپ است. یکی از این افراد، دکتر ماکان آریا پارسا است که برای شناخت بهتر او میتوانید مطلب ماکان آریا پارسا را مطالعه کنید. این کارآفرین موفق توانسته ره صد ساله را در مدت کوتاهی با تلاش و کوشش و اتخاذ استراتژی درست طی کند. ایشان توانسته از سال 1388 به عنوان بنیانگذار، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره مجموعه بینالمللی پارس پندار کار خود را شروع کند و امروزه در چیزی بیش از 10 حوزه مختلف دست به کارآفرینی موفق و خلاقانه بزند. با خواندن بیوگرافی دکتر ماکان آریا پارسا میتوانید نکات مناسبی برای راهاندازی کسبوکار شخصی خود بیاموزید.
حرف آخر
در این مقاله توضیح دادیم که چطور میتوانید با طی 7 مرحله، یک کسبوکار موفق راهاندازی کنید. همچنین دلایل شکست مشکلات را بررسی کردیم و توضیح دادیم که چطور میتوانید از بروز هر کدام جلوگیری کنید. در پایان نیز یک کارآفرین موفق ایرانی را معرفی کردیم تا بتوانید با خواندن بیوگرافی و مطالعه تجربیاتش نکاتی جهت راهاندازی کسبوکار شخصی خود دریافت کنید.
سوالات متداول
1- چطور مطمئن شویم محصول ما از نظر مشتریان مناسب است؟
با ارائه حداقل یک محصول قابل عرضه از نظر هزینه و زمان، میتوانید بازخورد مشتریان را دریافت کرده و متوجه شوید که آیا محصول شما در بازار خریدار دارد یا خیر.
2- چرا بازاریابی ناکارآمد باعث شکست کسب و کار میشود؟
عدم معرفی مناسب یا معرفی محصول به روشی بد باعث میشود مشتریان محصول شما را یا نشناسند یا به بدترین شکل ممکن بشناسند و در نتیجه برای خرید آن رغبتی نداشته باشند.
3- چطور دست به ایدهپردازی برای راهاندازی کسب و کار بزنیم؟
با لیست کردن مشکلات روزمره و بررسی راهحلهایی که برای آنها عرضه شده است. همچنین رصد ترندهای بازار ایران و دنیا را فراموش نکنید.